Yanomami. Μια φυλή υπό απειλή.

Yanomami tribe - Brazil

Οι Yanomami είναι η μια από τις τελευταίες εναπομένουσες φυλές ινδιάνων (Amerindians όπως είναι η ορθή ονομασία) που ζουν στα βάθη του Αμαζονίου, μεταξύ βόρειας Βραζιλίας και Νότιας Βενεζουέλας. Παρ’ ότι είναι η πολυπληθέστερη από τις απομονωμένες φυλές, κινδυνεύει με εξαφάνιση, απειλούμενη από την καταπάτηση του οικοσυστήματος όπου ζουν, τις βάναυσες, αιματηρές επιδρομές από παράνομους χρυσοθήρες, υλοτόμους, διακινητές ναρκωτικών και γαιοκτήμονες που λυμαίνονται τα παρθένα δάση του Αμαζονίου. Σφαγές, διωγμοί, αποψίλωση των δασών και δηλητηριασμός των υδάτων και της τροφικής αλυσίδας από τα τοξικά των χρυσοθηρών… Εκτός από τις επιθέσεις αλλά και την ενδοφυλετική βία, οι ασθένειες που εισήγαγαν οι δυτικοί κατακτητές, ιεραπόστολοι και επιστήμονες στους πληθυσμούς αυτούς που στερούνται τα αντισώματα ακόμα και μιας απλής γρίπης, αποδεκάτισαν ολόκληρα χωριά.



Οι Yanomami ζουν ακόμα ακολουθώντας πρωτόγονες τακτικές για την επιβίωσή τους. Χρησιμοποιούν δηλητηριώδη βέλη για το κυνήγι ζώων του δάσους και τα θηράματα μοιράζονται ισότιμα σε όλο το χωριό. Επίσης ψαρεύουν με διάφορες τεχνικές. Το κυριότερο όμως μέρος της διατροφής τους αποτελείται από καρπούς μικρών καλλιεργειών και φυτών του δάσους, καθώς και εντόμων. Συλλέγουν επίσης άγριο μέλι που θεωρείται υψηλής αξίας. Όπως είναι γνωστό, επιδίδονται σε κάποιο βαθμό και σε κανιβαλιστικές τελετουργίες.

Το παρουσιαστικό της φυλής έχει μεγάλη ιδιαιτερότητα. Διατηρώντας γενετικά χαρακτηριστικά χωρίς επιμιξίες, έχουν ανοιχτόχρωμο, χλωμό δέρμα και σχιστά μάτια που μαρτυρούν την ασιατική καταγωγή τους, όταν οι πρόγονοί τους διέσχισαν το Βερίγγειο πορθμό και αποίκησαν την αμερικανική ήπειρο. Τα ενδύματά τους είναι ελάχιστα και συνήθως κυκλοφορούν ημίγυμνοι, βάφουν το σώμα και το πρόσωπό τους με χρωστικές ενώ το κούρεμά τους έχει χαρακτηριστικό κυκλικό σχήμα σαν καπέλο. Τρυπούν και διακοσμούν με ξυλάκια τα αυτιά, τα χείλη και τα ρουθούνια τους, προσπαθώντας να ομοιάσουν με την όψη του ιαγουάρου.
Ο πνευματικός κόσμος είναι βασικό στοιχείο της ζωής των Yanomami. Πιστεύουν πως τα πνεύματα διακατέχουν όχι μόνο τα έμβια όντα αλλά και κάθε φυσικό στοιχείο, τις πέτρες, τα ποτάμια, τα βουνά. Οι σαμάνοι της φυλής έχουν την ικανότητα να βλέπουν τα πνεύματα και να επικοινωνούν μαζί τους εισπνέοντας ένα παραισθησιογόνο είδος ταμπάκου.

Η επιβίωση της φυλής αυτής όμως είναι κάθε άλλο από ελπιδοφόρα. Στη Βραζιλία έχει δημιουργηθεί ο οργανισμός FUNAI για την προστασία των αυτοχθόνων φυλών, χωρίς παρ’ όλα αυτά να υπάρχει ουσιαστικό αποτέλεσμα στην αποτροπή εισβολών στο περιβάλλoν τους, ούτε ικανοποιητική παροχή ιατροφαρμακευτικής βοήθειας.


Παρ’ ότι οι Yanomami κινδυνεύουν από άλλους παράγοντες και λιγότερο από τις επισκέψεις των τουριστών, ο οργανισμός FUNAI καθιστά δύσκολη την χορήγηση αδείας για να μπορέσει κανείς νομότυπα να οργανώσει μια δύσκολη, επίπονη, χρονοβόρα, κοστοβόρα και επικίνδυνη αποστολή στην περιοχή τους. Και ήταν μεγάλο δέλεαρ η επιλογή μιας παράνομης αποστολής, παρά τις ελάχιστες πληροφορίες και το αβέβαιο αποτέλεσμα επιτυχίας ή ακόμα και επιστροφής από ένα τέτοιο ταξίδι. Ίσως τελικά ήταν πιο συνετή η απόφαση που πήραμε να αξιοποιήσουμε σε κάποια μελλοντική στιγμή τις πληροφορίες, ώστε να οργανώσουμε με υπευθυνότητα προς τους εαυτούς μας και τις φυλές, μια αποστολή.

Τους Yanomami τελικά τους συναντήσαμε. Όχι όμως στο φυσικό τους περιβάλλον, στο παρθένο δάσος της βροχής, αλλά σε έναν θλιβερό καταυλισμό με ανεπαρκή νοσοκομειακή περίθαλψη.
Τηρώντας την υπόσχεσή μου απέναντί τους, δημοσιεύω αυτό το άρθρο ελπίζοντας να ακουστεί η απελπισμένη φωνή των ανθρώπων αυτών.

Βρισκόμαστε κοντά στην πόλη Boa Vista της Βόρειας Βραζιλίας. Μας συνοδεύει ένας αρχηγός με καταγωγή από τη φυλή που όμως ζει στην πόλη. Φοράει το καπέλο του με φτερά παπαγάλου και περνάμε την πύλη του καταυλισμού ως προσκεκλημένοι του. Όλοι μας αντικρίζουν με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα και πραγματικά νιώθουμε άβολα που εισβάλλουμε στο χώρο τους. Κάποιοι μας ξεναγούν στους χώρους περίθαλψης. Υπάρχει ιατρικό προσωπικό αλλά κάποιοι ασθενείς βρίσκονται σε πολύ άσχημη κατάσταση. Ένας έφηβος χωρίς τις αισθήσεις του δείχνει να πορεύεται προς το κατώφλι του θανάτου. Άλλοι βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, κάποιοι με κατάγματα, νέες μητέρες με νεογνά… Ο τόπος διαμονής είναι τραγικός. Ανοιχτοί χώροι με αιώρες πυκνά τοποθετημένες όπου διαβιώνουν σε αμφίβολες συνθήκες υγιεινής, ασθενείς και υγιείς όλων των ηλικιών. Οι δύο τουαλέτες που υπάρχουν είναι φυσικά ανεπαρκείς για τα περίπου 300 άτομα με αποτέλεσμα τα τριγύρω χωράφια μυρίζουν ακαθαρσίες. Οι περισσότεροι ήταν ντυμένοι μεν, αλλά με παλιά κουρελιασμένα ρούχα που τους είχαν δοθεί, ενώ εσώρουχα δε φορούσε κανείς. Πολλές γυναίκες και παιδιά είχαν το χαρακτηριστικό βάψιμο του σώματος και του προσώπου τους και τα τρυπημένα χείλη και ρουθούνια. Είναι από τις πιο λυπητερές εμπειρίες που έχω βιώσει σε ταξίδι. Και παρ’ ότι τα ταξίδια μου δε θα τα χαρακτήριζα αναψυχής αλλά εμπειρίας, παρ’ όλο που έχω συναντήσει συνθήκες βαθιάς φτώχιας και εξαθλίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, η ψυχή μου καταπλακώθηκε από αυτό τα ανθρώπινο δράμα. Φυσικά η διάθεση για γνωριμία με τη φυλή και για τη φωτογράφισή της εξανεμίστηκε. Θεωρώ χρέος μου όμως να δημοσιεύσω μια καταγραφή των συνθηκών και των αιτημάτων τους.

Ένας αστικοποιημένος εκπρόσωπος της φυλής πήρε το λόγο και παθιασμένα μιλούσε στη γλώσσα τους, ξεσηκώνοντας τους για τα δικαιώματα και τα αιτήματά τους.
Βοηθήστε όλοι να γίνουν τα αιτήματά τους γνωστά, διαδώστε όπου μπορείτε με τελικό στόχο την ευαισθητοποίηση όλων και κυρίως της κυβέρνησης της Βραζιλίας και του οργανισμού FUNAI.
Η ζωή των αυτοχθόνων φυλών δεν είναι ειδυλλιακή όπως στις κινηματογραφικές ταινίες. Οι τελευταίες φυλές του Αμαζονίου πεθαίνουν, εξαφανίζονται. Το δυσοίωνο μέλλον τους δείχνει ως μοναδικές εναλλακτικές την αστικοποίηση ή τον αφανισμό. Είναι υποχρέωση όλων μας να διαμαρτυρηθούμε και η φωνή μας να συμβάλλει στη σωτηρία τους.

ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ

CASA DE SAUDE DO INDIO, BOA VISTA RR

PROBLEMA

01. Alimentacao pouco

02. Banheiro

03. Falta de reunido com coordenador da casa

04. Falta de vendilador ca da em fermaria

TRANSPORTE

05. 2 ambulancia

06. 2 Toyota

07. Medico falta

ΙNDIAN HEALTH HOUSE, BOA VISTA RR

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

01. Έλλειψη τροφής

02. Μπάνια

03. Αποτυχία συναντήσεως με τον συντονιστή του ιδρύματος

04. Έλλειψη αυτόματου πωλητή

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

05. 2 ασθενοφόρα

06. 2 Toyota

07. Απουσία γιατρών

Αλέξανδρος Τσούτης. Αύγουστος 2017

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *