Μπουρκίνα Φάσο

Φωτογραφίες


Μπουρκίνα Φάσο


🇧🇫

Η Burkina Faso (πρώην Άνω Βόλτα) είναι μια περίκλειστη χώρα της δυτικής Αφρικής, πρώην γαλλική αποικία. Το όνομα αυτής της όχι ιδιαίτερα δημοφιλούς χώρας σημαίνει «χώρα των έντιμων ανθρώπων». Η Burkina Faso είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου και η οικονομία της στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη διεθνή βοήθεια και το μεγάλο αριθμό εκπατρισμένων. Οι ασθένειες, με κύρια το AIDS και η έλλειψη δωρεάν περίθαλψης έχουν ως αποτέλεσμα το χαμηλό προσδόκιμο ζωής και την υψηλή παιδική θνησιμότητα. Η παιδεία, στην πράξη δεν είναι δωρεάν και το πενιχρό εισόδημα του μέσου πληθυσμού δεν επιτρέπει τη βασική εκπαίδευση σε περισσότερο από το 30% των παιδιών. Τη χώρα δεν διασχίζει κάποιος αξιοσημείωτος ποταμός και η ξηρασία αποδυναμώνει την ισχνή αγροτική παραγωγή με την οποία καταπιάνεται το 80% του πληθυσμού. Για τη μοίρα και τις συνθήκες διαβίωσης, συμβάλλει μια 25ετής δικτατορία που παρά την επανάσταση το 2014 και την ακόλουθη μεταπολίτευση, επικρατεί μέχρι σήμερα.

Ιστορική φιγούρα της σύντομης δημοκρατίας που προηγήθηκε αλλά δεν ευδοκίμησε, ήταν ο Τομά Σανκαρά, ένας μαρξιστής ηγέτης, επαναστάτης, οραματιστής του παναφρικανισμού, που αναδείχτηκε πρόεδρος της χώρας από το 1983 μέχρι το 1987, δίνοντας της το όνομα Μπουρκίνα Φάσο. Ο Σανκαρά, που είναι γνωστός και ως «ο Τσε Γκεβάρα της Αφρικής», δολοφονήθηκε σε πραξικόπημα.


Άνθρωποι

Οι Μπουρκιναμπέ είναι φιλικός λαός, αν και το όνομα της χώρας δεν επιβεβαιώνεται από τους κατοίκους της πρωτεύουσας. Η διαφορά όμως ήταν μεγάλη στο Bobo Dioulasso, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη, που εξαιτίας της εμπορικής της θέσης στο νότο της χώρας, απολαμβάνει λίγο καλύτερο βιοτικό επίπεδο και μια μικρή δόση αποικιοκρατικής ατμόσφαιρας.
Η Burkina Faso ήταν μέχρι πρόσφατα από τις ασφαλέστερες χώρες της Αφρικής, όμως η τρομοκρατία χτύπησε κι εδώ, προερχόμενη από το ταραχώδες Mali, με μια πολύνεκρη επίθεση με θύματα δυτικούς, με απαγωγές και επιθέσεις.


Τόποι

Εκτός από το “ονοματεπώνυμο” της χώρας, το λεξιλόγιο εμπλουτίζεται από πρωτότυπα ονόματα πόλεων.
Η πρωτεύουσα Ouagadougou, η συμπρωτεύουσα Bobo Dioulasso, η Ouahigouia (που ποτέ δεν κατάφερα να προφέρω σωστά), η Banfora


Ο στρατός να μας φυλάει…

Ιανουάριος 2017

Με ένα πανάρχαιο, ανεκδιήγητα σαραβαλιασμένο λεωφορείο γεμάτο ανθρώπους, εμπορεύματα και κατσίκες που έκαναν την ανάγκη τους πάνω από τα κεφάλια μας, περάσαμε παραμονή πρωτοχρονιάς τα σύνορα εισερχόμενοι απ’ το κεντρικό Μάλι, στην επικίνδυνη “κόκκινη” περιοχή των ανταρτών. Μια νεκρή ζώνη χωρίς ανθρώπινη παρουσία εκτείνεται εκατέρωθεν των συνόρων των δύο χωρών. Δε μας υποδέχτηκε κανείς στο συνοριακό φυλάκιο του Μάλι το οποίο ήταν… γαζωμένο από σφαίρες και εγκαταλειμμένο μετά από πολύνεκρη επίθεση που δέχτηκε. Κανείς δεν υπήρχε για να βάλει σφραγίδα εξόδου στο διαβατήριο. Αντιθέτως στη Burkina ο στρατός ήταν παντού, όπως οφείλει κάθε δικτατορία που σέβεται τον εαυτό της.

Περισσότερα...

Οι στάσεις ελέγχου των λεωφορείων ήταν τουλάχιστον κάθε 10km και όταν προσεγγίσαμε πάλι τα νότια σύνορα της χώρας έφτασε σε κουραστικό βαθμό κάθε 500m.

Η Ouahigouia -άγνωστο πώς προφέρεται- είναι η πρώτη μικρή πόλη μετά τα σύνορα, όπου καταλύσαμε για τη νύχτα της πρωτοχρονιάς. Η πρώτη μέρα του έτους δε γιορτάζεται στην ισλαμική αυτή χώρα και αρκεστήκαμε αρχικά σε ένα καλό δείπνο στο ξενοδοχείο. Ξαφνικά, μια πάνοπλη διμοιρία στρατού κατέφθασε για να μας φρουρεί, αφού κατέγραψε τα στοιχεία μας. Οι μισοί στρατιώτες κατέλαβαν τα διπλανά δωμάτια και οι υπόλοιποι την είσοδο. Αυτό δεν επαναλήφθηκε αλλού στη χώρα, ίσως γιατί η παραμεθόρια περιοχή όπου βρισκόμαστε διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο, εισαγόμενο απ’ τη γείτονα χώρα. Η παρουσία των στρατέων πάντως δεν είχε ουσία μιας κι εμείς, παρά τις φιλότιμες υπηρεσίες τους, αποφασίσαμε να πάμε για νυχτοπερπάτημα στην πόλη και διασκέδαση σε τοπική Αφρικανική disco. Έξω απ’ την είσοδο του club συνωστίζονταν σταθμευμένες μοτοσικλέτες, μέσα υπήρχε κατάμεστη πίστα χορού τυπική σαν αυτές που είχαμε στα 80s, με φωτορυθμικά, δυνατό παραμορφωμένο ήχο και νεαρά παιδιά με ιδρωμένες μαύρες επιδερμίδες να επιδίδονται σε επιδεικτικά χορευτικά show. Το μπαρ πίσω από κάγκελο σέρβιρε μπίρες 750ml, κυρίως στους άνδρες. Ίσως να μην είχε ξαναπεράσει το κατώφλι του εν λόγω μπαρ ασπρουλιάρης στο παρελθόν και όπως ήταν αναμενόμενο ήμασταν το επίκεντρο της προσοχής. Δεν είμαι ιδιαίτερος φαν του χορού και δη του δυτικοαφρικανικού, η άγνοια της γαλλικής και ο θόρυβος απέκλειε πιθανότητα επικοινωνίας, αλλά η εμπειρία ήταν σούπερ, ακόμα μια ασυνήθιστη Πρωτοχρονιά…
Το πρωί μας βρίσκει και πάλι στο δρόμο για την πρωτεύουσα Ouagadougou. Βρήκαμε ένα όμορφο ξενοδοχείο με καλλιτεχνικά installations στον κήπο του και με τουρίστες ενοίκους. Ένας ντόπιος φίλος μας ο Rasmane ήρθε να μας συναντήσει και να μας συνοδεύσει για λίγο στη βόλτα μας στην πόλη. Μια πόλη χωρίς μεγάλο ενδιαφέρον εκτός από τα πολλά τσιμεντένια κτίρια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής. Μεταξύ άλλων και το Grand Marche, η κεντρική αγορά της πόλης χτισμένη με παραδοσιακούς πλίνθους ως κυρίαρχο υλικό, που επιμελήθηκαν Ελβετοί αρχιτέκτονες υπό την αιγίδα του ιδρύματος Aga Khan.
Ανάμεσα στα “αξιοθέατα” είναι και το σημείο της τραγικής τρομοκρατικής επίθεσης στο εστιατόριο Cappucino και το ξενοδοχείο Splendid όπου 30 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Επίσης το κοινοβούλιο που πυρπολήθηκε στην επανάσταση του 2014 και ένα καμένο αυτοκίνητο διατηρείται στο προαύλιό του ως ανάμνηση.

Οι κάτοικοι, τουλάχιστον στην πρωτεύουσα, δεν επιβεβαιώνουν το ονοματεπώνυμο της χώρας που σημαίνει “η χώρα των έντιμων ανθρώπων”. Οπουδήποτε κι αν έστρεφα τη φωτογραφική μου για να απαθανατίσω ένα κτίριο, κάποιος περαστικός ερχόταν και ζητούσε χρήματα επίμονα γιατί βρέθηκε στο πλάνο μου. Κάποια στιγμή ήρθα τόσο εκτός εαυτού που κρατήθηκα στο τσακ για να μην τους φέρω τη φωτογραφική στο κεφάλι. Το νυχτοπερπάτημα δεν είχε πολύ ενδιαφέρον και η πόλη δεν έχει κάποιο κεντρικό σημείο για να κάνει τη βόλτα του κανείς. Με το ζόρι βρήκαμε να φάμε πίτσα σε ένα ιδιωτικό club.

Εξαντλώντας τα ελάχιστα που έχει να επιδείξει η σκονισμένη πρωτεύουσα, ψάξαμε για βραδινό λεωφορείο με προορισμό της δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, το Bobo-Dioulasso. Οι σταθμοί λεωφορείων των πολλών ιδιωτικών εταιριών δε βρίσκονται σε ένα σημείο αλλά είναι διάσπαρτοι στην πόλη. Στους περισσότερους επικρατούσε μια ουρά αναμονής που εκτεινόταν μέχρι έξω στο δρόμο και συνέχιζε για μεγάλη απόσταση. Με το ταξί να εγκλωβίζεται μέσα στο κυκλοφοριακό χάος καταφέραμε τελικά να βρούμε μια εταιρία λίγο πιο ακριβή αλλά με καινούρια οχήματα. Αυτό βέβαια δεν αποτελεί εγγύηση στην Αφρική. Γύρω στις 3 τα ξημερώματα το λεωφορείο ακινητοποιήθηκε στη μέση του πουθενά. Το γεγονός αυτό δεν είναι ό,τι πιο ασφαλές σε ένα τέτοιο σημείο της γης. Μας πληροφορούν ότι μείναμε από καύσιμα και θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη μέρα για τον ανεφοδιασμό! Κανείς δε διαμαρτύρεται για το συμβάν, άλλωστε ο χρόνος δεν έχει ιδιαίτερη αξία στην ήπειρο αυτή. Μετά από το γλυκό ύπνο στο ακίνητο λεωφορείο κάποια στιγμή το πρωί ανεφοδιαζόμαστε και συνεχίζουμε. Το Bobo-Dioulasso δε μοιάζει καθόλου με την Ouagadougou. Το περιβάλλον στη μικρή πόλη είναι πιο ευχάριστο, υπάρχει λίγο περισσότερο πράσινο, οι αποστάσεις είναι μικρές και -το πιο σημαντικό- οι άνθρωποι είναι φιλικοί και ευγενικοί. Φτάνοντας κατάκοποι αναζητάμε κατάλυμα. Στα απλά δωματιάκια που βρίσκουμε θα κοιμηθούμε για λιγότερο από δύο ώρες, πριν αποφασίσουμε να μετακινηθούμε πάλι. Βρήσκουμε δυο δωμάτια σε μια πανέμορφη βίλα, με ξύλινο πάτωμα, πισίνα, μέσα σε πυκνή βλάστηση. Όλα αυτά σε πολύ χαμηλή τιμή. Στο κέντρο της πόλης κυριαρχεί το μεγάλο τζαμί, χτισμένο κι εδώ από λάσπη αλλά με διαφορετική τεχνοτροπία από αυτά του γειτονικού Μάλι. Περιηγηθήκαμε στο εσωτερικό του και στην οροφή, όπου αρκετοί πιστοί απολάμβαναν τον ύπνο τους στη δροσερά βιοκλιματική κατασκευή, ανάμεσα στους ιδιόρρυθμους μιναρέδες σε σχήμα πυραμίδας με τα προεξέχοντα ξύλινα δοκάρια. Εκεί, στο κέντρο της πόλης, οι κοινωνικές αντιθέσεις ήταν τόσο έντονες! Σε μικρή απόσταση από τα ήσυχα cafes και τα λιγοστά ξενοδοχεία, βρίσκεται μια γειτονιά στην απόλυτη φτώχια.

Σε ένα παρακείμενο ρέμα που μυρίζει σαν οχετός, γυναίκες και παιδιά πλένουν τα ρούχα τους, γυμνά μωρά παιδιά παίζουν στα μολυσματικά λύματα και τα σκουπίδια. Ανάμεσα στα χωμάτινα σπίτια μας ξεναγούν σε ένα οίκημα όπου πραγματοποιούνται κάποιες παγανιστικές τελετές με θυσίες πτηνών. Μέσα στη σοκαριστική φτώχεια κάποιες γυναίκες φροντίζουν για τον καλλωπισμό και το χτένισμά τους. Η ζέστη είναι ανυπόφορη, η σκόνη αποπνικτική, η κεντρική αγορά παρόμοια με αυτή της Ouagadougou.

Ένα διάλειμμα από την ανυπόφορή βρώμα της συνοικίας αυτής, αποτελούν τα μικρά cafe και ένα αξιοπρεπές ξενοδοχείο, που προσφέρουν στιγμές χαλάρωσης σε ένα παράλληλο σύμπαν από την οδυνηρή πραγματικότητα της χώρας.

Η επόμενη μέρα αφιερώνεται σε επίσκεψη στο χωριό Banfora, ορμητήριο για το ιδιαίτερο τοπίο της γύρω περιοχής. Νοικιάζουμε δύο μοτοποδήλατα μαζί με έναν οδηγό για να κατευθυνθούμε μέσα από την Αφρικανική σαβάνα, στα Sindou Peaks, τους εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς που αξίζει να αναρριχηθεί κανείς και να απολαύσει την πανοραμική θέα. Σε κοντινή απόσταση, οι καταρράκτες Karfiguéla αποτελούν ένα από τα κυριότερα αξιοθέατα της χώρας. Μπορεί να μην είναι οι πιο εντυπωσιακοί στον πλανήτη, δεν παύουν όμως να αποτελούν ένα σπάνιο θέαμα στο άνυδρο Αφρικανικό τοπίο και μια απόλαυση δροσιάς για τους λιγοστούς επισκέπτες. Δυστυχώς η βαρκάδα στο ποτάμι δεν πραγματοποιείται πλέον καθώς σημειώθηκε πρόσφατα θανατηφόρα επίθεση από ιπποπόταμους. Επιστρέφοντας στο Bobo-Dioulasso θα απολαύσουμε λίγες ακόμα στιγμές από τη σύντομη επίσκεψη στην άγνωστη αλλά αυθεντική δυτικοαφρικανική χώρα. Το ταξίδι στην ιδιαίτερη αυτή χώρα θα περιοριστεί από το λιγοστό χρόνο και τις περιοχές που ελέγχουν οι αντάρτες. Το λεωφορείο μέχρι το Bamako του Μάλι θα ακολουθήσει μια βασανιστική 10ωρη διαδρομή στο κακοτράχαλο οδόστρωμα, με αμέτρητες στάσεις για ελέγχους διαβατηρίων όσο πλησιάζαμε τα σύνορα. Οι αναμνήσεις θα παραμείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες, ευελπιστώντας η ειρήνη και η ευμάρεια να επικρατήσουν κάποτε σε αυτό το ξεχασμένο κομμάτι της Αφρικής.



Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *