Ινδονησία

Padang, Sumatra

Ας πάρουμε από την αρχή τη διαδρομή μέχρι εδώ. Μετά το πρώτο σκέλος του ταξιδιού μου στο Μπανγκλαντές, μια καθυστερημένη πτήση μέχρι την Kuala Lumpur και μια επόμενη που έχασα, έφτασα τελικά στο Padang όπου συνάντησα την παρέα μου. Για να μετακινούμαστε στην πόλη και έξω από αυτήν νοικιάσαμε scooters, ένα προσφιλές μέσο στη νοτιοανατολική Ασία. Το Padang είναι μια συμπαθητική πόλη, ιδιαίτερα “ζωντανή” και με εξαιρετικά φιλικούς κατοίκους. Ένας ποταμός χωρίζει την πόλη στα δύο και η κύρια γέφυρα που συνδέει τις δύο πλευρές, είναι τόπος συνάντησης για τη νεολαία της πόλης. Υπάρχουν επίσης πολλά υπαίθρια μαγαζάκια που προσφέρουν φαγητό και τσάι, σε διάφορα σημεία της πόλης, κατά μήκος της ακτής αλλά και στην κινέζικη συνοικία όπου θα βρει κανείς γευστικά πιάτα. Άλλο δημοφιλές είδος διασκέδασης είναι τα karaoke bars και οι αυτοσχέδιες συναυλίες. Η πίστη του Ισλαμισμού εφαρμόζεται σε μια πολύ χαλαρή εκδοχή της εδώ, πολλές γυναίκες δε φορούν μαντίλα, τα νεαρά ζευγάρια εκδηλώνουν τη συντροφικότητά τους δημόσια και το αλκοόλ είναι επιτρεπτό. Μια όμορφη διαδρομή νότια της πόλης, μέσω ενός γραφικού δρόμου που περιβάλλεται από πυκνή βλάστηση, οδηγεί στη Manis beach, μια παραλία που δεν είναι κατάλληλη για κολύμβηση αλλά προσελκύει πολλούς ντόπιους που απολαμβάνουν το τοπίο, κάνουν βόλτες με οχήματα atv και άλλες αθλοπαιδιές. Ένα μικρό νησί είναι προσιτό πεζή από την παραλία. Συνεχίζοντας τη διαδρομή με τα scooters σε ένα απότομο ανηφορικό μονοπάτι, δεν ανακαλύψαμε καμία εξωτική παραλία, παρά μόνο ένα βιομηχανικό λιμάνι. Δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος του τεράστιου νησιού της Σουμάτρα, δεν έχει ειδυλλιακές παραλίες. Στην συνέχεια της περιήγησής μας στις φτωχογειτονιές της πόλης, θα συναντήσουμε τον ενθουσιασμό των ντόπιων που θέλησαν να μας γνωρίσουν και μας κάλεσαν για φαγητό στα σπίτια τους. 

Mentawai – Νήσος Sipura

Επιβιβαστήκαμε στο πλοίο για τα Mentawai μια μέρα αργότερα απ’ ότι προγραμματίζαμε, εξαιτίας της μουσουλμανικής αργίας του Eid. Επιπλέον, την ημέρα αυτή το πλοίο είχε προορισμό τη νήσο Sipura και το λιμάνι Tua Pejat, που αν και δεν ήταν ο κύριος προορισμός, μας ενδιέφερε να επισκεφτούμε επίσης. Μετά από ένα άνετο ταξίδι, φτάνουμε στον οικισμό αναζητώντας διαμονή. Το Tua Pejat, αν και πρόκειται για μικρό μέρος, διαθέτει τα πάντα, μικρά καταστήματα, χριστιανικές εκκλησίες ακόμα και τράπεζα. Όμως τα καταλύματα περιορίζονταν σε ένα και μοναδικό hostel, “homestay” όπως τα λένε εκεί, που δε μας ενθουσίασε. Έτσι νοικιάσαμε κι εδώ scooters, σε ακριβότερη τιμή απ’ ότι στο Padang, για να περιηγηθούμε σε άλλα σημεία του νησιού. Μετά από αρκετή πορεία, φτάσαμε σε μια όμορφη παραλία που ονομαζόταν Mapadega. Δεν υπήρχε τίποτα εκεί εκτός από ένα ξύλινο cafe τεραστίων διαστάσεων, όπου βρισκόταν μόνο ο ιδιοκτήτης. Μας ενημέρωσε για μερικά homestay λίγο πιο πίσω στο δρόμο και μάλιστα ήρθε οικειοθελώς μαζί για να μας καθοδηγήσει. Δυστυχώς και στα τρία καταλύματα, τα λιγοστά δωμάτια ήταν γεμάτα από νεαρoύς surfers, παρ’ ότι στην παραλία τα νερά ήταν εντελώς γαλήνια, προφανώς τα σημεία για surf βρίσκονται σε άλλες περιοχές. Τελικά ψάχνοντας στο νησί βρήκαμε μακριά από τη θάλασσα ένα όμορφο, μεγάλο ξύλινο οίκημα που μας φιλοξένησε. Μετά από τόσες ημέρες ζέστης και αποπνικτικής υγρασίας στο Μπανγκλαντές, έφτασε επιτέλους η στιγμή να δροσίσω το κορμί μου στα τιρκουάζ νερά των νησιών. Και το Sipura ήταν ένα από τα ελάχιστα μέρη σε όλο το ταξίδι -συμπεριλαμβανομένου του Βόρνεο που θα ακολουθήσει- που μου πρόσφερε την απόλαυση αυτή που έχουμε τόσο δεδομένη στην Ελλάδα. Τα scooter έφτασαν μέχρι τη λευκή, λεπτή άμμο, σε μια παραλία που δεν υπήρχε κανείς και ταίριαζε απόλυτα σε εικόνες καρτ ποστάλ. Κάποια στιγμή μόνο εμφανίστηκε και ένα νεαρό ζευγάρι ντόπιων που δοκίμασε να ψαρέψει. Ο βυθός ήταν αρκετά πλούσιος, κυρίως με μικρά ψάρια, αλλά οι συνταξιδιώτες μου είχαν την τύχη να δουν και ένα νερόφιδο, πιθανότατα δηλητηριώδες. Αφού απολαύσαμε όλη τη μέρα στην παραλία και το δειλινό στην επίσης όμορφη ακτή Jati στο Tua Pejat, δειπνήσαμε μερικούς μικρούς αστακούς μαγειρεμένους με άφθονο chili σε ντόπιο μαγειρείο. Λίγο πιο πέρα, μέσα από ένα παραθαλάσσιο σπίτι κουβαλούσαν δεκάδες τεράστιους ξιφίες και μικρούς καρχαρίες που είχε φέρει κάποιο αλιευτικό και τους φόρτωναν σε μια μοτοσικλέτα με καλάθι.

Mentawai – Νήσος Siberut

Την επομένη θα ταξιδέψουμε με το ξύλινο καΐκι που για καλή μας τύχη είχε δρομολόγιο για το νησί Siberut. Έπλεε με πολύ μικρή ταχύτητα και είχε άνετο σκεπαστό κατάστρωμα για να ξαπλώσεις, όμως οι ντόπιοι σφετερίζονταν το χώρο προσπαθώντας να μας εκτοπίσουν, ενώ η ζέστη ήταν έντονη. Μετά από 5 και πλέον ώρες, φτάνουμε στο λιμάνι του νησιού που είναι κατά πολύ λιγότερο αναπτυγμένο από το Tua Pejat. Λίγες στιγμές χαλάρωσης, τα γεύματα με μεγάλα φρέσκα ψάρια και η μέτρια παραλία στο σημείο αυτό του νησιού, θα μας περιμένουν στην επιστροφή μας.

Προς το παρόν, ψάχνουμε να βρούμε κάποιον για να μας οδηγήσει στη ζούγκλα και να συνεννοηθεί για τη διαμονή μας. Παρά τη βιασύνη ώστε να μη χαθεί η μέρα, χρειάστηκε λίγο παραπάνω ψάξιμο για μια συμφέρουσα συμφωνία. Ένας νεαρός που ανήκε στη φυλή αλλά έχει αστικοποιηθεί, ανέλαβε να γίνει ο οδηγός μας. Σε τοπικό παντοπωλείο προμηθευτήκαμε κάποια είδη που θα προσφέρουμε στους οικοδεσπότες μας, όπως τσιγάρα, καπνό, ρύζι, ζάχαρη κλπ. Επιβιβαστήκαμε σε μηχανοκίνητη πιρόγα στο ποτάμι του νησιού και για καλή μας τύχη δύο γηραιοί της φυλής επιβιβάστηκαν μαζί μας. Είχαν τα χαρακτηριστικά τατουάζ σε όλο τους το σώμα, τα ακονισμένα δόντια, το εσώρουχο από φλοιό δέντρου και την κορδέλα από χάντρες με διακόσμηση λουλουδιών στο κεφάλι. Κάπνιζαν ακατάπαυστα και είχαν το μαχαίρι και τη μασέτα ως άμεσα απαραίτητο εργαλείο. Η διαδρομή στον ποταμό διήρκεσε περίπου 2 ώρες και ήταν άκρως απολαυστική, όπως όλες αυτές οι βαρκάδες στα ποτάμια των τροπικών με φόντο τη ζούγκλα, όπου νιώθω να βρίσκομαι στο φυσικό μου περιβάλλον. Σε πολλά σημεία υπήρχαν γυναίκες μέσα στο νερό, όμως δεν έκαναν το μπάνιο τους αλλά καταδύονταν καθοδηγούμενες από ένα καλάμι, αναζητώντας όστρακα στο βυθό. Φτάνοντας, αποβιβαζόμαστε σε μια ακτή με πολύ βαθιά λάσπη και αφού χαρίσουμε τσιγάρα στον περίγυρο παίρνουμε το μονοπάτι μέσα στη ζούγκλα. Οι γαλότσες που κουβάλησα μέχρι εδώ, έβγαλαν τα λεφτά τους, αν και σε πολλά σημεία βυθίζονταν τόσο που δυσκολευόμουν να απεγκλωβιστώ. Ο συνταξιδιώτης μου προτίμησε να βαδίσει ξυπόλυτος ισορροπώντας στους κορμούς που υπήρχαν σε όλο το μήκος του μονοπατιού, όμως σε κάποια σημεία υπήρχαν αγκαθωτά κλαδιά που έκαναν οδυνηρή την εμπειρία. 

H φυλή Mentawai

Οι Mentawai ζουν ημινομαδικά αλλά σε αυτόνομες καλύβες διάσπαρτες στο δάσος και όχι σε οργανωμένους οικισμούς. Είναι ανιμιστές και παρ’ ότι έχουν πρόσβαση σε κάποια βασικά αγαθά του δυτικού πολιτισμού όπως σκεύη, ρούχα, εργαλεία κλπ, επιμένουν στην αυτάρκεια που τους προσφέρει η φύση. Μετά από δύο ώρες εύκολο περπάτημα μέσα στη λάσπη και το κλίμα “σάουνας” της ζούγκλας, φτάνουμε σε μια καλύβα όπου μας υποδέχεται ένα νεαρό ζευγάρι Mentawai. Ο άνδρας είχε όπως όλοι την ημίγυμνη εμφάνιση της φυλής με τα ολόσωμα τατουάζ, όμως η σύζυγος φορούσε κανονικά ρούχα και όχι τη φούστα από μπανανόφυλλα, μιας απ’ ότι φαίνεται τείνει να εκλείψει η ενδυματολογική παράδοση των γυναικών. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν ιδιαίτερα ευγενικοί και πολύ φιλόξενοι. Τους δώσαμε τα δώρα κι εκείνοι δε μας ζήτησαν ποτέ κάτι παραπάνω, παρά μόνο -πολύ διακριτικά- έναν φακό που τους εντυπωσίασε κι αυτό με αντάλλαγμα… ένα γεύμα με κάμπιες την επομένη μέρα! Αναζητήσαμε ένα κοντινό ρυάκι για να ξεπλύνουμε τον ιδρώτα στο ρηχό και σχετικά στάσιμο νερό. Η καλύβα ήταν μεγάλη, χτισμένη σε πασσάλους πάνω από τη λάσπη. Κάτω και γύρω από αυτήν ζούσαν οικόσιτα ζώα, γουρούνια και κότες, δημιουργώντας μια… ιδιαίτερη μυρωδιά. Το γεύμα μας δε θα συμπεριλάβει κάποιο από αυτά, αλλά θα περιοριστεί στο ρύζι που φέραμε, κάποια άγνωστα λαχανικά και ένα είδος ψωμιού από το άμυλο του φοίνικα που ονομάζουν Sago tree και είναι σημαντικός για διάφορες χρήσεις, διατροφικές για τους ίδιους και τα ζώα, κατασκευαστικές και άλλες. Οι Mentawai, παραδοσιακά είναι τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί, όμως δεν πρέπει να έχουν απομείνει πολλά άγρια ζώα πλέον στην κοντινή περιοχή. Στην καλύβα, φιγουράριζαν μεταξύ άλλων κάποια κρανία πιθήκων, που κάποτε αποτέλεσαν γεύμα αλλά και γιατροσόφια του φίλου μας, ο οποίος είχε και την ιδιότητα του σαμάνου. Παραδίπλα μερικές παιδικές ζωγραφιές, των τριών τέκνων του ζευγαριού, που ζουν στο χωρίο με συγγενείς ώστε να μπορούν να πάνε σχολείο. Όπως μας είπε ο οδηγός μας, που έχει και ο ίδιος τα τατουάζ των Μentawai, η επόμενη γενιά δε θα ακολουθήσει τη ζωή αυτή στη ζούγκλα, ακολουθώντας τις προσταγές του εκσυγχρονισμού, τα κινητά τηλέφωνα και τα μηχανάκια. Στη ζούγκλα δεν έχει πολλά πράγματα να κάνει κανείς πέραν του να απολαμβάνει την ηρεμία του τοπίου, εξαιρουμένων των βρυχηθμών και των ήχων αφόδευσης των γουρουνιών, τα κρωξίματα των κοκόρων νυχθημερόν, ενώ το βράδυ το παλικάρι θα το ρίξει στο τραγούδι, χωρίς το υπερβολικό κάπνισμα να επηρεάζει τις φωνητικές του δεξιότητες. 

Θα κοιμηθούμε στο σκληρό δάπεδο της “βεράντας”, μέσα σε κουνουπιέρες που εκτός από τις δικές μας διέθετε και το σπίτι και οι οποίες κρίνονται απαραίτητες σε αυτό το περιβάλλον που η ελονοσία απειλεί. Το πρωινό θα μας βρει προς αναζήτηση τροφής και συγκεκριμένα του πολυπόθητου γεύματος με κάμπιες. Σε κοντινή απόσταση μέσα στη ζούγκλα υπήρχε ένα ξέφωτο με κομμένα φοινικόδεντρα Sago, στον κορμό του οποίου επωάζονται οι συγκεκριμένες κάμπιες 6 μήνες μετά την κοπή του. Ο φίλος μας κατασκεύασε ένα δοχείο από το φλοιό του φοίνικα και άρχισε να σκάβει το μαλακό εσωτερικό του κορμού. Αλίευσε πολλές λευκές, μεγάλες και παχιές κάμπιες που είχαν έντονη κινητικότητα και δάγκωναν, με τα δυο δόντια που εξείχαν από το κεφάλι τους. Κόψαμε το κεφάλι και δοκιμάσαμε ωμές. Δεν ήταν άσχημη αλλά ούτε και συγκλονιστική η γεύση τους. Επιστρέφοντας στην καλύβα, προετοιμάσαμε τις υπόλοιπες για barbeque, βάζοντάς τις σε σουβλάκια, χαράζοντας και ψήνοντάς τις στα κάρβουνα. Η γεύση τους ήταν απρόσμενα εξαιρετική. Θύμιζε κρέας με πολλά λιπαρά, κάτι σαν κοκορέτσι ή σπληνάντερο. Τις φάγαμε μανιωδώς με μπόλικο αλάτι και ρύζι για συνοδεία, σβήνοντας τη δίψα με γλυκό τσάι. Τελικά ήταν πολύ βαρύ γεύμα για πρωινό και δυσκολευτήκαμε να τις χωνέψουμε.

Κατά τη διάρκεια της ημέρας αποφασίσαμε να επισκεφτούμε και άλλες καλύβες για να γνωρίσουμε περισσότερες οικογένειες. Οι “γείτονες” απ’ ότι φάνηκε είχαν φύγει για τη ζούγκλα και η οικοσκευή έδειχνε πως θα λείψουν για καιρό. Περπατώντας για καμιά ώρα, φτάσαμε σε ακόμα μία καλύβα, όπου έμενε και ένας τουρίστας. Παρά τα τσιγάρα που προσφέραμε στον οικοδεσπότη, δε δέχτηκε να τον φωτογραφήσουμε χωρίς χρηματικό αντίτιμο. Το ίδιο συνέβη και όταν φτάσαμε στις καλύβες των γνώριμων γερόντων με τους οποίους είχαμε συνταξιδέψει στην πιρόγα. Οι χρηματικές απαιτήσεις τους μάλιστα ήταν υπερβολικές. Δυστυχώς κι εδώ η τουριστικοποίηση έχει αλλοιώσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων και την ποιότητα του χαρακτήρα τους. Ευτυχώς η οικογένεια που φιλοξένησε εμάς ήταν πολύ διαφορετική, έντιμη και αυθεντική κι εμείς τυχεροί που ζήσαμε αυτή τη μοναδική εμπειρία μαζί τους.
Ας ευχηθούμε τη μακροημέρευση των Mentawai, άλλης μιας σπάνιας φυλής υπό απειλή…

©Αλέξανδρος Τσούτης